بارنامه اصلی (MBL) و بارنامه داخلی (HBL) چیست؟ تفاوت کلیدی که باید بدانید
در فرآیندهای حمل و نقل بین‌المللی، به ویژه زمانی که با شرکت‌های حمل و نقل (فورواردرها) کار می‌کنید، اغلب با دو نوع بارنامه مواجه می‌شوید: بارنامه اصلی (Master Bill of Lading – MBL) و بارنامه داخلی (House Bill of Lading – HBL). اگرچه هر دو سند، کالا و مسیر حمل را توصیف می‌کنند، اما صادرکننده، گیرنده و کاربرد آن‌ها کاملاً متفاوت است. درک تفاوت بین MBL و HBL برای مدیریت صحیح اسناد، ترخیص کالا و جلوگیری از سردرگمی در فرآیندهای بانکی (LC) حیاتی است.
این دو سند می‌توانند گیج‌کننده باشند. در این راهنمای تخصصی از کاویان کالا، ما به زبان ساده تفاوت‌ها و نقش هر یک از این بارنامه‌ها را در زنجیره تأمین شما تشریح می‌کنیم.
بارنامه اصلی (Master Bill of Lading – MBL) چیست؟
بارنامه اصلی (MBL) سندی است که مستقیماً توسط شرکت حمل‌کننده اصلی (Carrier) صادر می‌شود. “کریر” مالک واقعی وسیله حمل است، یعنی:
- در حمل دریایی: خط کشتیرانی (مانند Maersk, MSC, Hapag-Lloyd).
- در حمل هوایی: خط هوایی (مانند Emirates, Turkish Airlines) – که در این صورت به آن MAWB (Master Air Waybill) می‌گویند.
اطلاعات کلیدی در MBL:
- صادرکننده (Shipper): در اکثر مواقع، نام شرکت حمل و نقل (فورواردر) شما در مبدأ در این قسمت قید می‌شود. (مثلاً: دفتر کاویان کالا در شانگهای).
- گیرنده (Consignee): نام شرکت حمل و نقل (فورواردر) شما یا نماینده او در مقصد در این قسمت قید می‌شود. (مثلاً: دفتر کاویان کالا در بندرعباس).
- شرح کالا: معمولاً شرح کالا به صورت کلی است، مانند “1 x 40ft container said to contain: General Cargo” (یک کانتینر ۴۰ فوت حاوی کالای عمومی).
هدف MBL: این سند در واقع قرارداد حمل بین شرکت فورواردر شما و خط کشتیرانی است. این سند نشان می‌دهد که خط کشتیرانی، کانتینر را از فورواردر تحویل گرفته تا به نماینده همان فورواردر در مقصد تحویل دهد.
بارنامه داخلی (House Bill of Lading – HBL) چیست؟
بارنامه داخلی (HBL) سندی است که توسط شرکت حمل و نقل یا فورواردر (Freight Forwarder) شما (مانند کاویان کالا) صادر می‌شود. این سند مستقیماً به شما، به عنوان صاحب واقعی کالا، داده می‌شود.
اطلاعات کلیدی در HBL:
- صادرکننده (Shipper): نام فروشنده واقعی کالا (مثلاً کارخانه‌ای در چین که شما از آن خرید کرده‌اید).
- گیرنده (Consignee): نام خریدار واقعی کالا (یعنی شما یا شرکتی که کالا را به او فروخته‌اید).
- شرح کالا: شامل جزئیات دقیق و کامل محموله شما، دقیقاً مطابق با فاکتور و پکینگ لیست.
هدف HBL: این سند قرارداد حمل بین شما (صاحب کالا) و شرکت فورواردرتان (کاویان کالا) است. این سند به عنوان رسید دریافت کالا از فروشنده واقعی و تعهد فورواردر برای تحویل آن به خریدار واقعی عمل می‌کند. همچنین، این همان سندی است که شما برای ترخیص کالا از گمرک یا ارائه به بانک (در معاملات LC) به آن نیاز دارید.
چرا اصلاً به دو بارنامه نیاز داریم؟ (سناریوی LCL)
نقش HBL و MBL به ویژه در حمل خرده بار (LCL) کاملاً شفاف می‌شود:
- فرض کنید “کاویان کالا” بارهای کوچکی از ۱۰ مشتری مختلف (از جمله شما) را در انبار خود در چین جمع‌آوری (Consolidate) می‌کند.
- کاویان کالا تمام این ۱۰ محموله را در یک کانتینر ۴۰ فوت بارگیری می‌کند.
- خط کشتیرانی یک MBL برای این کانتینر صادر می‌کند که در آن فرستنده “کاویان کالا چین” و گیرنده “کاویان کالا ایران” است.
- سپس، کاویان کالا برای هر یک از آن ۱۰ مشتری، یک HBL جداگانه صادر می‌کند که در آن فرستنده و گیرنده واقعی (مثلاً شما) ذکر شده و فقط مشخصات بار کوچک شما در آن درج شده است.
- در مقصد، کاویان کالا با استفاده از MBL کانتینر مادر را تحویل گرفته، آن را به انبار تفکیک (Deconsolidation) برده و سپس بر اساس HBL، بار هر مشتری را به صورت جداگانه به او تحویل می‌دهد.
جدول مقایسه MBL و HBL
کاویان کالا: صدور اسناد دقیق، کلید تجارت موفق شما
صدور بارنامه داخلی (HBL) یک مسئولیت بسیار بزرگ است. این سند باید دقیقاً با شرایط اعتبار اسنادی (LC) شما مطابقت داشته باشد و هرگونه مغایرت در آن می‌تواند منجر به رد شدن اسناد توسط بانک شود. شرکت حمل و نقل بین المللی کاویان کالا با درک این حساسیت و با بهره‌گیری از تیمی متخصص در امور اسناد و بازرگانی، خدمات حمل خود را با صدور بارنامه‌های داخلی دقیق و معتبر تکمیل می‌کند. ما نه تنها حمل‌کننده، بلکه شریک اسنادی شما هستیم و اطمینان حاصل می‌کنیم که فرآیند حمل و پرداخت شما، چه در حالت FCL و چه LCL، به روان‌ترین شکل ممکن انجام شود.
برای مدیریت حرفه‌ای حمل و نقل بین‌المللی و دریافت اسناد حمل معتبر و بدون نقص، همین امروز با کارشناسان کاویان کالا تماس بگیرید.
تلفن :
ایمیل :
